(HuisartsVandaag) 

Het Franse farmabedrijf Servier gooit de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok. De onderneming weigert een nieuw medicijn dat nog niet is goedgekeurd en nog niet wordt vergoed, gratis aan Nederlandse patiënten ter beschikking te stellen, zo bericht het Financieele Dagblad. Dat is een ongebruikelijk besluit. Veel farmabedrijven geven nieuwe medicijnen in Nederland wel ‘om niet’ weg, als artsen om het middel vragen en er nog geen akkoord is over vergoeding ervan.

Het is een hardvochtige beslissing van Servier, schrijft de krant. Door de weigering van het farmabedrijf lopen jaarlijks circa vijftig patiënten met een zeldzame vorm van kanker een behandeling mis die hun een nieuw toekomstperspectief had kunnen bieden. Dat is een triest gegeven.

Knellend toelatingssysteem
Tegelijkertijd laat de stap van Servier zien dat het Nederlandse systeem van toelating van nieuwe medicijnen is vastgelopen. Trage toelating zit in dit systeem ingebakken, omdat vaak langdurig wordt onderhandeld over de prijs van nieuwe, dure geneesmiddelen. Het is nogal wat om van de farmabedrijven te verlangen dat ze hun medicijnen weggeven zolang de onderhandelingen lopen.

Het toelatingssysteem knelt steeds meer, doordat de Nederlandse overheid steeds vaker zelf over de prijs van dure geneesmiddelen onderhandelt en doordat die onderhandelingen steeds langer duren. Gemiddeld laat een prijsakkoord 500 dagen op zich wachten. Dat is bijna anderhalf jaar. Op dit moment zitten meer dan dertig nieuwe medicijnen in deze fase, waarin ze wel zijn goedgekeurd maar in Nederland nog niet worden vergoed.

Hoge vraagprijs nieuwe geneesmiddelen
Dat de onderhandelingen lang duren en steeds meer medicijnen raken, is natuurlijk geen toeval. De vraagprijs van nieuwe geneesmiddelen — vaak tegen kanker — is meestal hoog. Het gaat veelal om tienduizenden euro’s en soms om meer dan honderdduizend euro per behandeling. Dat vraagt om stevige onderhandelingen.

Maar er is nu een vreemd systeem ontstaan waarbij de overheid en de zorgverzekeraars een financieel belang hebben bij trage toelating. Uitstel van een prijsakkoord is in feite een manier geworden om over een langere periode minder te betalen voor nieuwe medicijnen.
Dat is niet goed. Want patiënten zijn ook hier de dupe van, omdat lang niet alle medicijnen waar momenteel over wordt onderhandeld, gratis beschikbaar zijn. Sommige zijn alleen beschikbaar voor een kleine doelgroep. Servier weigert nu publiekelijk medicijnen te doneren, maar staat zeker niet alleen. Om een voorbeeld te noemen: patiënten met multiple myeloom (kanker in het beenmerg) kregen in Nederland jarenlang niet de best denkbare behandeling.

De oplossing ligt voor de hand. Betaal farmabedrijven achteraf voor nieuwe medicijnen die ze in een vroeg stadium leveren, tegen de uitonderhandelde prijs en op voorwaarde dat het middel effectief is gebleken. Zo doen andere Europese landen het ook.

Lees meer